الاستومر چیست و انواع آن کدامند؟

الاستومر دسته ای از پلیمرها با خاصیت الاستیسیته (کشسانی) بالا است. به عبارت دیگر، این مواد پس از تغییر شکل ناشی از اعمال نیرو (تنش)، با حذف نیرو به شکل اولیه خود بازمی گردند. این خاصیت ناشی از ساختار مولکولی آن هاست که شامل زنجیره های پلیمری با اتصالات عرضی ضعیف است.این اتصالات، حرکت زنجیره ها را محدود کرده و بازگشت به حالت اولیه را ممکن می سازند.

بیشتر الاستومرها از نوع رابر (لاستیک) هستند و به همین دلیل، اغلب این دو واژه به جای یکدیگر استفاده می شوند. الاستومرها در صنایع مختلفی از جمله خودروسازی (تایرها)، تولید انواع درزگیرها، واشرها، لوله ها، و همچنین در تولید پوشاک و تجهیزات پزشکی کاربرد دارند.

انواع الاستومر

الاستومرها بر اساس ساختار شیمیایی و رفتارشان در برابر حرارت به دسته های مختلفی تقسیم می شوند. دسته بندی اصلی شامل الاستومرهای ترموست (گرماسخت) و ترموپلاستیک است.

الاستومرهای ترموست پس از شکل دهی توسط حرارت، ساختار دائمی پیدا می کنند و با حرارت مجدد ذوب نمی شوند (مانند لاستیک ولکانیزه شده در تایر خودرو).

در مقابل، الاستومرهای ترموپلاستیک با حرارت نرم و با سرد شدن سخت می شوند و این فرایند برگشت پذیر است (مانند برخی از انواع پلاستیک های قابل بازیافت).

از نظر منشاء تولید نیز، الاستومرها به دو دسته طبیعی (مانند لاستیک طبیعی که از درخت کائوچو به دست می آید) و مصنوعی (مانند نئوپرن، سیلیکون، و پلی یورتان که در صنایع پتروشیمی تولید می شوند) تقسیم می شوند.

هر کدام از این انواع، خواص و کاربردهای خاص خود را دارند؛ برای مثال، لاستیک طبیعی به دلیل خاصیت کشسانی بالا در تایرها استفاده می شود، در حالی که سیلیکون به دلیل مقاومت در برابر حرارت و مواد شیمیایی در صنایع پزشکی و غذایی کاربرد دارد.

کاربردهای الاستومر

الاستومرها به دلیل خواص منحصر به فردشان، از جمله انعطاف پذیری، مقاومت در برابر سایش، ضربه پذیری و مقاومت شیمیایی، در صنایع گوناگون کاربردهای وسیعی دارند.

در صنعت خودروسازی، از آن ها برای تولید تایر، قطعات سیستم تعلیق، درزگیرها و واشرها استفاده می شود. در صنعت ساختمان، الاستومرها در تولید عایق های رطوبتی، صوتی و حرارتی، درزگیرها و چسب ها کاربرد دارند. در پزشکی، از الاستومرهای زیست سازگار در ساخت تجهیزات پزشکی مانند دستکش ها، لوله ها و ایمپلنت ها استفاده می شود.

همچنین، در صنایع تولید پوشاک، کفش، لوازم ورزشی، بسته بندی و بسیاری دیگر از صنایع، الاستومرها نقش مهمی ایفا می کنند. به طور خلاصه، هر جا که نیاز به ماده ای انعطاف پذیر، مقاوم و با دوام باشد، می توان از الاستومرها بهره برد.

ویژگی های الاستومر

الاستومرها دسته ای از مواد پلیمری هستند که ویژگی های منحصربه فردی دارند که آن ها را از سایر مواد متمایز می کند. مهم ترین ویژگی آن ها خاصیت الاستیسیته یا کشسانی بالاست، به این معنی که پس از اعمال نیرو و تغییر شکل، با حذف نیرو به شکل اولیه خود بازمی گردند. این خاصیت ناشی از ساختار مولکولی آن هاست که شامل زنجیره های پلیمری بلند با اتصالات عرضی ضعیف است.

از دیگر ویژگی های الاستومرها می توان به انعطاف پذیری بالا، مقاومت در برابر سایش و ضربه، مقاومت شیمیایی در برابر برخی مواد، و همچنین قابلیت جذب انرژی و کاهش ارتعاشات اشاره کرد.

برخی از الاستومرها نیز خواص ویژه ای مانند مقاومت در برابر حرارت بالا یا پایین، مقاومت در برابر روغن ها و حلال ها و یا خواص دی الکتریک از خود نشان می دهند. این ویژگی ها باعث شده اند که الاستومرها در صنایع گوناگون کاربردهای فراوانی داشته باشند.

پلی الفین الاستومر چیست؟

پلی اولفین الاستومر (POE) دسته ای از پلیمرهای مصنوعی با خاصیت الاستیسیته (کشسانی) و انعطاف پذیری بالا است که از کوپلیمریزاسیون اتیلن با آلفا-اولفین هایی مانند بوتن یا اکتن تولید می شوند. این مواد به دلیل ویژگی های منحصربه فردشان، مانند چقرمگی بالا، مقاومت در برابر ضربه و سایش، انعطاف پذیری در دماهای پایین و همچنین مقاومت شیمیایی خوب، در صنایع مختلف کاربردهای گسترده ای دارند.

پلی الفین الاستومرها می توانند به عنوان اصلاح کننده ضربه برای پلاستیک های دیگر مانند پلی پروپیلن استفاده شوند و خواص آن ها را بهبود بخشند.

همچنین، در تولید قطعات خودرو، بسته بندی، سیم و کابل، کفش، چسب ها و بسیاری از محصولات دیگر نیز کاربرد دارند. به طور خلاصه، پلی الفین الاستومرها موادی چندمنظوره با خواص مکانیکی و فیزیکی عالی هستند که در بهبود کیفیت و عملکرد محصولات مختلف نقش مهمی ایفا می کنند.